Kopen om te bouwen: de groeistrategie van Sweco

Ons zakelijk model is duidelijk: hoe meer medewerkers, hoe meer omzet

In de Benelux startte Sweco zijn activiteiten met de overname van het Nederlandse Grontmij. Sinds die tijd realiseerde het bedrijf tweeëntwintig overnames.

Het ingenieurs- en architectenbureau Sweco groeit in België razendsnel, zowel organisch als door een lange reeks van grote en kleine overnames. Vicky De Bollen, cfo en director shared services, leidt dat acquisitieproces in goede banen.

Wat is de strategie van Sweco?

Vicky De Bollen: “De strategie van Sweco is gericht op marktleiderschap. We streven naar een topdriepositie in elke thuismarkt in Europa. Daarvoor zetten we in op nabijheid tot de klant, dankzij diepgaande kennis van de lokale noden en de trends in de markt. Die groeistrategie realiseren we door een gezonde organische groei te combineren met strategische acquisities. Het maakt meteen ons zakelijk model duidelijk: hoe meer medewerkers, hoe meer omzet. In tijden van krapte op de arbeidsmarkt kijken we ook naar de gemiste omzet. Ter illustratie: op dit ogenblik staan er meer dan honderd vacatures open bij Sweco Belgium. De zaken gaan goed, maar met meer mensen kan het nog beter.

In de Benelux startte Sweco zijn activiteiten door de overname van de Nederlandse groep Grontmij. Dat was in 2015. Sinds die tijd hebben we tweeëntwintig overnames gerealiseerd. De laatste twee beklonken we in 2022. In het eerste kwartaal van 2023 kwamen we tot een finale overeenkomst met VK Architects+engineers, goed voor zo’n zeshonderd extra medewerkers.

Om onze positie in geïntegreerde bouwprojecten te versterken, hebben we net voor de zomer ook de overnames van FPC Risk en DS Engineering afgerond. FPC Risk is met zijn dertig experten wereldwijd koploper inzake brandbeveiliging. DS Engineering telt negen specialisten in stabiliteitsstudies.

We willen onze klanten een oplossing bieden voor complexe projecten waarin verschillende expertises samenkomen. Zo onderscheiden we ons van de concurrentie. We kunnen volop onze eigen specialisten inzetten in onze eigen projecten, in plaats van externe kennis in te huren. Zo verhogen we onze commerciële slagkracht én verlagen we onze kosten.

Branding en naambekendheid zijn veel waard. Daarom behouden de overgenomen entiteiten in eerste instantie hun eigen naam. Alleen part of Sweco komt als toevoeging bij hun logo.”

Wat is als cfo uw rol in deze strategie?

Vicky De Bollen: “Ik heb me in het verleden toegelegd op het versterken van de stabiliteit en zelfstandigheid van het financiële team. Nu kan ik me volledig richten op het begeleiden van fusies en overnames. Meestal verlopen die via onze managers van de operationele afdelingen, die dicht bij de markt staan. Als de overlater een adviseur inschakelt, loopt de communicatie gewoonlijk via mij.

De belangrijkste criteria om een overname te laten plaatsvinden, zijn de culturele fit en de bereidwilligheid van de aandeelhouders om deel uit te maken van Sweco. Een groot stuk van het traject – tot en met het niet-bindend bod - voeren wij zelf in eigen beheer uit. Zodra er exclusieve gesprekken starten, hebben we nood aan een onafhankelijk boekenonderzoek. Die due diligence voert een externe consultant uit omdat we een onafhankelijke visie op de toestand van het bedrijf willen krijgen.”

Hebben jullie met Sweco een voorkeur voor de manier waarop die overname gebeurt en hoe je ze financiert?

Vicky De Bollen: “Ja, we mikken op een volledige overname via een aandelentransactie. We willen de enige eigenaar worden van het bedrijf. In sommige gevallen verloopt de verkoop niet via een shares deal, maar via de assets: dat wil zeggen dat we alleen de medewerkers en de projecten overnemen. Dat doen we voor kleinere overnames waarbij de overnameprijs niet in verhouding staat tot de uitstaande verplichtingen en risico’s. Toegegeven, dat is niet altijd eenvoudig. De eigenaar verkoopt vaak liever het geheel, zodat hij niet met een lege doos achterblijft.

De financiering is het gemakkelijkste deel. Ik bekijk voor elke deal met onze group treasury wat de beste aanpak is. Sweco heeft gelukkig een sterke financiële positie. Daarover hoef ik me nooit zorgen te maken. Dat maakt ons bedrijf ook interessant voor de grote beleggers. De twee stichtende families bezitten meer dan de helft van de aandelen met stemrecht en de rest is vooral in handen van institutionele beleggers. Zij zijn gecharmeerd door de langetermijnstrategie van een familiebedrijf dat zich niet laat leiden door de waan van de dag of een tijdelijke tegenvaller. We nemen geen beslissingen in functie van onze beurskoers.”

Hoe verloopt de integratie van de overgenomen bedrijven?

Vicky De Bollen: “Ook hier nemen we de regie zelf in handen. Er zijn vaste thema’s die aan bod moeten komen, maar we hebben geen standaardaanpak die we tot de letter dienen te volgen. Het is net de bedoeling om de sterke punten van het andere bedrijf zoveel mogelijk te behouden en/of over te nemen. We mikken op een best of both worlds in alle mogelijke geledingen en procedures. De enige uitzondering hierop is het financiële proces. Als beursgenoteerd bedrijf moeten we ons houden aan een aanpak die we in de hele groep hanteren en waarbij de IFRS-regels centraal staan.

Wat dat financiële proces betreft, zit het belangrijkste verschil in onze revenue recognition. Die hangt af van de uren die onze mensen werken. We koppelen die uren aan een tarief, zodat we onze omzet kunnen opvolgen. We analyseren die prestaties ook regelmatig om te zorgen dat we zo efficiënt mogelijk werken. Zo kunnen we onze operationele processen aanpassen aan onze strategische doelstellingen. Onze medewerkers kiezen voor Sweco voor de projecten, dus willen we dat ze zo veel mogelijk uren besteden aan projecten en zo weinig mogelijk uren boeken voor administratie.

Een ander aandachtspunt na een overname is het beheer van het werkkapitaal. Dit start met het bewaken van onze work in progress. Het gaat om de gepresteerde uren die nog niet zijn gefactureerd aan de klant. Bij Sweco hebben we een maandelijkse reviewcyclus geïntroduceerd. We monitoren elk project op zijn financiële situatie en de daaraan verbonden risico’s.

Door in teams te werken en nieuwe collega’s als groep te integreren, blijven ze in hun vertrouwde omgeving werken. Dit proces begint met de gegevens van de hr-afdeling: persoonsgegevens en functietitel. Het is een gevoelige taak om de functies van de nieuwkomers af te stemmen op onze eigen organisatie.

Door onze decentrale aanpak is het team de hoeksteen van de organisatie. Bij Sweco is zo’n team idealiter niet groter dan vijftien personen. Dat maakt een goede opvolging van elk teamlid mogelijk. De teamleider bespreekt de vooruitgang van het team en de individuele leden tijdens regelmatige evaluatiegesprekken. Sweco hecht veel waarde aan de ontwikkeling van elk teamlid. De teamleiders moeten zorgen dat de ambities van de medewerkers gerealiseerd worden en sturen bij waar nodig. We houden dus zowel de voortgang van de projecten als de ontwikkeling van onze medewerkers nauwlettend in de gaten.”

Volgt de financiële afdeling de voortgang van projecten op?

Vicky De Bollen: “Naast het managen en ontwikkelen van zijn teamleden, staat de teamleider ook in voor de financiële resultaten van het team. Samen met de projectcontrollers uit het financiële team bespreken zij het resultaat, de facturatieratio, de voortgang, enzovoort. Bovendien hebben we de nodige overlegstructuren met het managementteam van de verschillende divisies. Daar zijn de businesscontrollers aanwezig.

De focus van de business ligt volledig op het bewaken en verzekeren van de omzet. Over de overheadkosten hoeven zij zich geen zorgen te maken. Mijn team volgt die strikt op. Daarnaast verschuift onze focus steeds meer naar het bijstaan van de business inzake strategische planning.

Dat betekent dat er meer taken op ons afkomen. Daarom zoeken we manieren om onze efficiëntie te verbeteren. Dit kan onder andere door digitalisering, robotisering of het gebruik van nieuwe technologieën zoals AI.”

Hoe staat het met de digitalisering van de financiële afdeling bij Sweco?

Vicky De Bollen: “We zijn in blijde verwachting van de implementatie van een nieuwe ERP, namelijk Maconomy van Deltek. Dit systeem is specifiek ontworpen voor projectgerichte bedrijven zoals het onze. De meeste landen uit de Sweco-groep hebben het al geïmplementeerd. België is de volgende in de rij. Deze nieuwe software maakt een grote efficiëntieslag mogelijk door een betere integratie van operationele en financiële processen.

Daarnaast werken we zelf aan de robotisering van een aantal cruciale procedures. Het gaat bijvoorbeeld om het automatisch opvolgen van de tijdsrapportering en het inlezen van prestaties van bepaalde externe medewerkers. We streven ernaar om het verwerken van inkomende facturen te versnellen, mede dankzij het algemeen gebruik van bestelnummers.”

Staat AI ook op het programma?

Vicky De Bollen: “We experimenteren met de financiële afdeling van Sweco voorzichtig met kunstmatige intelligentie. Een voorbeeld is een forecastingproces waarbij we ons richten op drie parameters: het aantal medewerkers, de facturatieratio en het tarief. We werken aan drie scenario’s: groei, stabiliteit of daling. De nauwkeurigheid van deze methode is al goed, plus negentig procent, wat ons aanmoedigt om ermee verder te gaan. Toegegeven, in een stabiele omgeving verloopt het soepel. Een onverwachte gebeurtenis kan invloed hebben op de resultaten. Maar de methode geeft ons snel een eerste indruk.

Een tweede project richt zich op het inschatten van risico’s bij onze offertes, met name de verwachte winstgevendheid van ons voorstel. Het uiteindelijke doel is voorkomen dat Sweco verlies lijdt op projecten. We analyseren momenteel de parameters van alle projecten om na te gaan of we dit vanaf het begin kunnen voorkomen. Hoewel AI nooit zal beslissen over het al dan niet indienen van een offerte, kan het wel extra ondersteuning bieden aan de besluitvormers.

Daar komt geen ChatGPT aan te pas. We gebruiken wel ‘SwecoGPT’ voor andere doeleinden. Data-analyse wordt steeds crucialer voor Sweco. Dat komt tot uiting in onze projecten, waarin big data een steeds grotere rol spelen. We hebben bijvoorbeeld al de energiebehoefte van de stad Leuven in kaart gebracht. Ook in interne processen wordt data-analyse belangrijker. We zien hierin enorme kansen, vandaar onze investeringen. Diezelfde expertise passen we ook steeds meer toe in onze lokale financiële afdeling. We hebben intussen onze eigen data-analist in dienst.”

Hoe gaan de zaken nu voor Sweco? De bouwsector stuurde recent alarmerende berichten de wereld in.

Vicky De Bollen: “Over het algemeen gaat het goed. Ons orderboek is erg gevarieerd en rijk gevuld. Dat wil niet zeggen dat bepaalde segmenten misschien wat meer aandacht vergen. In sommige industriële teams merken we de laatste tijd inderdaad een terugval. Veel andere teams hebben dan weer werk voor minstens drie tot vier jaar. Projecten voor vergroening en verduurzaming zitten hoe dan ook in de lift.”